آدرس : یزد - خ امام خمینی(ره) - مقابل برج ساعت - مسجدجامع
مسجد جامع یزد به شیوه یک ایوان در دل کویر میباشد و در طی حدود ۱۰۰ سال و سه دوره بنا شدهاست. پایههای اصلی مسجد را ساسانیان و بنای فعلی مسجد، از لحاظ شیوه معماری متعلق به دو دوره موسوم به آذری دانستهاند. بنای گنبد خانه متعلق به دوره ایلخانی و سر در رفیع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری دانستهاند.این بنا از لحاظ خوابیدگی گنبد، سردر رفیع و بلند و همچنین کاشیکاری زیبا و منحصربهفرد، شهرت دارد.
این مسجد به چند دلیل حایز اهمیّت است: نخست آن که قدیمیترین نمونهٔ معماری است که طی قرن نهم هجری قمری، در معماری مذهبی ناحیّهٔ یزد از آن تقلید شدهاست؛ این طرح مرکّب از یک مقصورهٔ گنبددار و یک شبستان مستطیل بلند و کشیدهاست. چهارگوش بودن پلان مسجد برگرفته از الگوی معماری کعبه است. بنایی کاملاً قدسی و متعالی در اسلام دارد و به عنوان نمادی کیهانی در الگوهای معماری مسلمین مورد استفاده قرار میگیرد.
پلان گنبد خانه مسجد چهارگوش و مربع است و درجهان شناسی اسلامی مربع متجسدترین صورت خلقت درزمین و نماینده کمیت محسوب میشود درحالی که دایره در حد آسمان و نماینده کیفیت به حساب میآید.
عکس 360 درجه :
به نقل از استاد پیرنیا این گنبددارای دوپوسته می باشدکه پوشش درونی گنبد که متناسب با اقتضائات فضایی و اجرایی معماری داخلی مسجد شکل میگیرد، شرایطی رابه وجود میآورد که با پوشش بیرونی که متناسب با اقتضائات بیرونی شکل میگیرد، متفاوت است.دیگر ویژگی مهمّ بنا کاربرد وسیع تاقهای سراسری (تاق و تویزه) در شبستانهاست که با کاشی معرّق همراهاست. نکتهٔ قابل توجّه دیگر در ساختمان مسجد جامع یزد، مسئلهٔ ایجاد روشنایی غیر مستقیم به وسیلهٔ انعکاس نور از گچ سفید گنبد و دیوارهاست. همچنین تزیینات داخل و خارج گنبد، نمای خارجی- داخلی ایوان اصلی و محراب زیبای آن که از قسمتهای مهمّ مسجد به شمار میرود، بینهایت ارزنده و جالب است.
نحوه شکل گیری مسجد: مسجد فعلی برجای سه مسجدی بنا شده که درقرون متمادی، در جوار یکدیگر ساختهاند. این سه نهایتا در دوره قاجاریان به مسجدی واحد باصحن وسیع تبدیل شده است.
تور مجازی :
منابع :